Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü, kitapları ve yazarları lisenin eğitim ve kültür projesinin merkezine konumlandırarak, gençlere okuma ve kitap tutkusunu etkin bir şekilde aşılamak amacıyla 2008 yılında oluşturulmuştur.
Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü, özel olarak oluşturulan ve “Yürütme Kurulu” adıyla anılan bir komite tarafından yönetilip sürdürülür.
Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü Sekreterliği, İstanbul Notre-Dame de Sion Lisesi yönetimine emanet edilmiştir.
Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü, dönüşümlü olarak bir yıl Türkçe yazan Türk bir yazarın eserine, diğer yıl ise Fransızca yazıp eseri Türkçeye çevrilmiş Türk ya da yabancı bir yazarın eserine verilir. Bu anlamda, Ödül, Fransa’nın Türkiye Büyükelçisi’nin yüksek himayesi altında, özellikle Fransız ve Frankofon yazarların teşvik edilmesi sayesinde Fransa ile Türkiye arasındaki kültürel bağların güçlendirilmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
NDS Edebiyat Ödülü Töreni her yıl bahar döneminde İstanbul’daki Fransız Sarayı’nda gerçekleşir.
Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü, aynı zamanda, ödüllü Türkçe kitapların Fransızcaya çevrilmesini teşvik ederek ve ayrıca Fransızca eserlerin Türkçeye daha fazla çevrilmesini destekleyerek çağdaş Türk ve Fransız edebiyatları arasında daha büyük bir etkileşime katkıda bulunmayı amaçlar.
Jürinin önerisi ve Kurulun uygun görüşü doğrultusunda kariyerine yeni başlayan bir yazara çalışmalarının niteliği için Mansiyon da verilebilir.
2013 yılında Fransa’daki Liseliler Goncourt Ödülü modelini esas alarak Lise, NDS Liseliler Edebiyat Ödülü düzenlemeye karar vermiştir. Bu ödül kapsamında her yıl gönüllülük esası üzerine eylül ayında lise öğrencilerinden oluşan bir jüri kurulur. Sene boyunca jüri, Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen kitapları okuyup değerlendirir ve haziran ayında NDS Liseliler Edebiyat Ödülü alacak yazarı belirler.
NDS Liseliler Edebiyat Ödülü, Türkiye’de bu alandaki ilk ve tek ödüldür. Bu sayede, Notre-Dame de Sion Lisesi, gençlerin günlük yaşamında okuma ve kitap tutkusunun yer etmesine etkin şekilde katkıda bulunarak edebiyat ve yazarlara bağlılığını ifade etmeyi amaçlar.
§1. Ödülün Düzenlenmesi
Madde 1: Ödülün Yönetim Komitesi: “Yürütme Kurulu”
- Yürütme Kurulu, her yıl verilen Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü’nün düzenlenmesini ve yönetimini üstlenmeyi amaçlar. Yürütme Kurulu üyeleri, NDS Edebiyat Ödülü’nün düzgün yürütülebilmesi için ilgili alanlardaki yetkinliklerine göre seçilir.
- Yürütme Kurulu, Lise Müdürü, Türk Müdür Başyardımcısı, Notre Dame de Sion’lular Derneği Başkanı ve ödülün Genel Sekreterinden oluşur.
- Notre-Dame de Sion Lisesi Müdürü, ilgili komiteye başkanlık eder.
- Yürütme Kurulu, Ödülü düzenlemek ve yürütmekten sorumludur. Jürinin oluşumunu belirler ve Ödülün düzgün işleyişini denetler. Fransa’nın Türkiye Büyükelçisi ile iş birliği hâlinde NDS Edebiyat Ödülü Töreninin tarihini belirler.
- Genel Sekreter, yıl boyunca çeşitli yayınevleri tarafından gönderilen eserlerin seçimini, tasnifini, seçilen aday kitapların Jüriye gönderilmesini, jüri toplantılarının düzenlenmesini sağlar. Yayınevleri ile temas hâlinde kalarak kazananları bilgilendirir, NDS Edebiyat Ödülü Törenini düzenler ve son olarak ödül alacak yayınevlerinin basın servisleri ile iş birliği hâlinde etkinliğin medyada yer almasını sağlar.
- Kurul, her yıl verilecek Ödüle tahsis edilecek maddi karşılığa ve bunların yeniden değerlendirilmesine karar verir.
Madde 2: Jüri
2.1: Jürinin Oluşumu
- Jüri üyeleri, Yürütme Kurulu tarafından atanır. Jüri, tümü Notre-Dame de Sion Lisesinden mezun olan yazar, gazeteci ve akademisyenlerden oluşur.
- Jüri, bir jüri başkanı ve diğer 8 üyeden oluşur.
- Jüri üyelerinin görev süresi, yenilenebilir şekilde 3 yıldır.
- Jüri her üç yılda bir kısmen yenilenir.
2.2: Jürinin İşlevi
- Jüri, finalistlerin ve ödül kazananların seçimine karar verir.
- Seçilen eserlerin değerlendirilmesi: Jüri, Genel Sekreter tarafından seçilen kitapları inceler. Jüri, üyelerinden her birinin analizini eşdeğer bir okuma tablosuna göre dikkate alır. Seçim süreci, jüri üyelerinden her birinin uzmanlık alanı doğrultusunda şeffaf bir muhakeme temelinde yapılır. Jüri üyeleri görevlerini liyakat esasıyla yerine getirmeyi taahhüt ederler.
- Finalistlerin seçimi: Jüri üyeleri, “Yürütme Kurulu” tarafından kurallara uygunluğun kesin olarak doğrulanmasından sonra kazananların seçimine ortaklaşa karar verir.
- Kurul, jüri oylamalarına katılmaz ve kararlarına müdahale etmez.
- Jüri üyelerine hizmetleri için herhangi bir maddi karşılık verilmez.
- Jüri üyelerinden hiçbiri, görev süresi boyunca Ödüle aday olamaz.
- Jüri, kapalı oturumla karar verir. Jüri kararından sonra, Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü Sekreteri, ödül kazananlar ile yayıncılarını bilgilendirir.
- Jüri kararına itiraz edilemez.
2.3: Jüri Başkanı
- “Başkan”, her ödülde Kurul ve Jüri tarafından atanır. Arka arkaya üç görevden sonra tekrar atanamaz. Başkan, ödül sahiplerinin seçimini gerekçeli bir açıklamayla bildirmekten sorumludur. Bu gerekçeli karar, ödül töreni sırasında kamuoyu ile paylaşılır.
- Başkan, Jürinin iç organizasyonuna, uzaktan gerçekleşebilecek toplantıların sıklığına ve nihai karara yön verir. Ödülün lansmanı ile ödüllerin verilmesi arasında geçen süreçte Yürütme Kurulu en az yedi toplantı talep eder.
- Başkan, Yürütme Kurulu’yla işbirliği içinde çalışır ve olası sorun hakkında Kurulu bilgilendirmekten sorumludur.
§2. Ödülün İşleyişi
Madde 3: Ödüle Katılım Koşulları
- Aşağıdaki edebî türler ödüle adaylık için uygundur:
- Türkçe yazılmış veya Fransızca’dan Türkçe’ye çevrilmiş ve ödül töreninden en fazla iki yıl önce Türkiye’de yayınlanmış roman, kısa öykü veya denemeler.
- Ödül, yazarı hayatta olan ve törene katılmayı kabul eden bir eseri ödüllendirir.
- Ödüle adaylık dönemi, her ödül öncesi tespit edilip duyurulacaktır.
- Eserler profesyonel bir yayınevi veya yazar tarafından ödüle aday gösterilebilir. Her yayıncı bir veya daha fazla kitabı aday gösterebilir.
- Jüri de aday gösterilmemiş bir eseri ödüle aday gösterebilir.
- Her aday kitap için, her jüri üyesine okunmak üzere Türkçe yayınlanan çalışmanın basılmış nüshası gönderilmelidir.
- Başvuruların kabul edilebilmesi için her yayınevi, gösterdiği her aday kitap için yayınlanmış Türkçe versiyondan 10 nüsha temin etmelidir.
- Yazar şahsen başvuruyorsa, bu 10 nüshayı sağlamak kendi sorumluluğudur.
Madde 4: Ödülün Maddi Karşılığı
- Ödül, 20.000 YTL tutarında maddi bir bedel içerir.
- Tercüme eserler için bu meblağ, yazar ile çevirmen arasında şu şekilde paylaşılır: 15.000 YTL yazar için, 5.000 YTL ise çevirmeni için.
- Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü hiçbir koşulda bölünemez.
- Bununla birlikte maddi bedeli olmayan bir Mansiyon verilebilir.
- Kurul, her Ödül döneminde tahsis edilecek tutarı yeniden değerlendirir.
Madde 5: Değerlendirme İlkeleri
Eserlerin değerlendirilmesine ilişkin yol gösterici ilkeler şunlardır:
- Yazının niteliği: Akıcılık, kullanılan kelime dağarcığının kesinlik ve zenginliği, ritim ve üslupta nitelik, genel okunabilirlik ve eserler için terminolojik doğruluk.
- Fransızca’dan Türkçe’ye çevrilen eserler için çevirinin kalitesi belirleyici bir unsurdur. Metnin kültürel, tarihî ve edebî açıdan anlaşılması ve ayrıca orijinal içeriğine bağlılık, saygı gösterilmesi gerekli kıstaslardır.
- Jüri üyeleri, her yeni ödül için seçilen tüm aday kitapları okumak zorundadır.
- Jüri başkanı her toplantı için okunacak, değerlendirilecek ve tartışılacak kitapları belirleyecektir. Jürinin çoğunluğu tarafından beğenilen kitaplar, Jürinin karar toplantısında kazananı seçtiği finalist listesini oluşturur.
- Jüri oylarının çoğunluğu, finalist ve adayların seçiminde belirleyicidir.
- Aday kitapların değerlendirilmesine yönelik ekip çalışması, jüri üyelerinin görevinin temel bir yönünü oluşturmaktadır.
- Jüri üyelerinden bir kitap hakkında görüş bildirmeleri istendiğinde, ifade edilen tüm görüşlere saygı yükümlülüğü esastır.
- Toplantılar sırasındaki fikir alışverişi ile tartışmaların gizliliğinin yanı sıra ketumiyet ve ihtiyatlılık tüm jüri üyelerine düşen görev ve vasıflardır.
Madde 6 – Karar
- Jüri kararını Mart ve Nisan aylarındaki son toplantısında verir.
- Bu toplantı tarihi Kurula duyurulur.
- Jüri, aylık toplantılarda finale kalan kitaplar arasından bir kazanan seçecektir. Kazananı seçmek için oy çoğunluğu gereklidir. Çoğunluk sağlanamazsa, Jüri aynı koşullarda yeni bir oylamaya geçecektir.
- Jüri kapalı oturumla karar alır. Jüri Başkanı, kazananların isimlerini Kurula sunar.
- Kararla ilgili bir rapor, Jüri Başkanından talep edilir.
Madde 7: Ödül Töreni
- Ödül Töreni, Notre-Dame de Sion Lisesi ve Notre-Dame de Sion’lular Derneği tarafından, Fransa’nın Türkiye Büyükelçisi’nin yüksek himayesinde düzenlenmektedir.
- Tören, ilkbaharda, Istanbul’daki Fransız Sarayı’nda gerçekleşmektedir.
- Kazananların isimleri, Kurulun basın bülteni aracılığıyla basın, Lisenin web sayfası ve NDS Edebiyat Ödülü’nün instagram sayfası üzerinden kamuoyu ile paylaşılır.
- Kazananlar, törende bulunmalarının sağlanması için önceden davet edilir.
- Ödül sahiplerinin ödül törenine katılımı esastır. Kazananlar bilgilendirilecek ve ödülü almak için törene katılmak istemezlerse, Jüri yeni ödül sahipleri seçecektir.
- Yurt dışında ikamet eden ödül sahiplerinin yol ve konaklama masrafları Lise tarafından karşılanır.
- Her yıl, ödül dağıtımı için Kurul tarafından bir Fransız veya Türk onur konuğu davet edilebilir. Bu konuk; yazar, çevirmen veya Fransa ile Türkiye arasındaki kültürel alışverişe olumlu katkısıyla tanınan bir kişilik olabilir.
§3. Ödülün Duyurulması
Madde 8: Duyuru
- Türkiye’deki yayıncı, yazar, çevirmen ve edebiyat dernekleri ile uzman gazeteciler mümkün olduğunca Ödül Törenine davet edileceklerdir.
- Ödülün instagram sayfası, Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü ile ilgili güncel haber ve bilgileri yayımlar.
- Yıl boyunca, Yürütme Kurulu, Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü’nün basın bültenleri aracılığıyla duyurulması ve tanıtımının yanı sıra diğer etkinliklerin düzenlenmesi üzerinde de çalışır.
- Jüri üyeleri de NDS Edebiyat Ödülü’nün tanıtım süreçlerinde aktif olarak yer almayı taahhüt ederler.
- Ödül, panellerin düzenlenmesi için uygun bir ortam sunan İstanbul Tüyap Kitap Fuarı’nda tanıtılmaktadır. Notre-Dame de Sion Lisesi ve Notre-Dame de Sion’lular Derneği, 2009’dan beri bu fuarda paneller düzenliyor. Tüyap’ta düzenlenen NDS Edebiyat Ödülü panelleri, NDS Edebiyat Ödülü sahipleri, tarihçiler, sosyologlar, gazeteciler ve diğer etkin şahsiyetleri edebiyatta gündeme gelen toplumsal meseleler etrafında bir araya getiriyor.
- Ödül alan eserlerin yayınevleri, ödül töreninin duyurulma sürecine dahil edilir. Bu kapsamda, törenin basında yer almasına yönelik bir programı belirlemek için yayınevi sorumlularıyla bir toplantı düzenlenir.
- Yayıncı, ödüllü eserin 18 nüshasını duyuru ve tören için İstanbul’daki Notre-Dame de Sion Lisesi’ne göndermeyi taahhüt eder.
- Ödül kazanan eserler, üzerinde “Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü” ibaresi olan bir etiketle kitapçılara dağıtılmalıdır.
- Tüm jüri üyeleri ile kazananların isimler ve fotoğrafları “Ödül” ile ilgili iletişimin bir parçası olarak medyada süresiz olarak yer alması söz konusu olabilir.