Jüri Başkanı Sayın Tomris Alpay’ın Açılış Konuşması

Sayın Başkonsolos,
Sayın Kültür Ataşesi,
Sevgili Ömer F. Oyal, Mevsim Yenice ve Değerli Konuklar,

“Dünyaya bir kez bakman gerekiyorsa, sadece İstanbul’a bak!” (Alphonse de Lamartine)
“Boğaziçi için ne söyleyebilirim ki, Lamartine’in yazdıklarını okuyun derim. İstanbul’a bir kez gelinmediğini söyleyen bir atasözü aktardılar. Bu söze uyacağım, sonbaharda tekrar geleceğim. Doğuya susadım.” (Franz Liszt)
19. yüzyılda Avrupa’da yayılan Oryantalist, Doğu Kültürleri incelenmesi akımının etkisinde kalan bir ünlü Fransız romantik yazar ve şair Lamartine ve Macar bestekâr ve piyanist Liszt’in gözlerindeki İstanbul’dan sizlere hoş geldiniz demek istiyorum.
Her yıl olduğu gibi bu güzel mayıs gününde varlığınızla bizleri onurlandırdınız.
19. yüzyıl başlarında Osmanlı İmparatorluğunda Tanzimat Hareketi, idari işlerin düzenlenmesi olarak başlamış, edebiyat başta olmak üzere, sanat ve sosyal yaşam da bundan oldukça etkilenmiştir. Aynı yıllarda Doğu’ya büyük ilgi duymaya başlayan Avrupa’da; müzisyenlerin, edebiyatçıların yolculuklarıyla beslenen edebiyatta, müzikte, resimde oryantal ezgiler ve çizgiler yer almıştır. Kısacası karşılıklı bir etkileşim söz konusudur. Doğu-Batı arasındaki bu yoğun trafik ilerleyen yıllarda daha ekonomik teknik bir boyut kazanacak ve Bağdat Demiryolu yapımı başlayacaktır.
NDS Lisesinde bu yıl Lisztomanias Chateauroux Festivali çerçevesinde bir dizi kültür faaliyeti, sergi, kolokyum, çeşitli konserler düzenlendi. Bu amaçla toplanan yazılı ve görsel belgeler sayesinde Tanzimat ve Oryantalizm akımları, Batı’dan gelen sanatkârların gözünden, geniş bir perspektif çerçevesinde incelendi, bu dönemin anlaşılmasına yardımcı oldu.
Geçmiş yıllardaki olaylar, onların merkezindeki insanlar, sanat ve onun bir dalı olan edebiyat için sonsuz bir kaynak yaratmıştır. Bu çerçeveden bakıldığında, edebiyatın tarih ile etkileşiminin yıllar boyunca değişik yapıtlar üretilmesine vesile olduğu açıkça görülmektedir.
Tarih, olayları tam bir gerçeklik açısından yansıtırken, edebiyatın gerçeği ise yaşanan gerçeklikten farklı olan ‘’kurmaca gerçeklik’’tir.
Bu yıl NDS Lisesi Edebiyat Ödülü’nü kazanan Ömer F. Oyal Zaman Lekeleri adlı eserinde bizleri, Batı’dan Doğu’ya tarih içinde yapılan bir yolculuğa götürüyor. Yazar bizi Bağdat Demiryolu için imal edilmiş vagonların 1900’lü yılların başlarında Avrupa’yı geçerek Anadolu topraklarına getirilme serüvenine ortak ediyor.
Bu eserde alışagelmemiş anlatıcı ise, 1943 yılındaki Adana-İstanbul seferine kadar Osmanlı İmparatorluğunun çöküş ve Cumhuriyetin doğuş yıllarına tanıklık eden, 11 numaralı vagondur.
Yazar; kırk üç yıllık bir zaman dilimindeki toplum katmanlarını, sosyal yaşam koşullarını, kadın, erkek, aile içi ilişkileri mercek altına almış, özenle ince ince işlemiştir. Vagonun yapımında yer alan malzemelerin detaylı anlatımına da aynı oranda yer almaktadır. Pirinç aksamın parlaklığı, deri döşemelerin kokusu, ahşap döşemenin parlak cilası, o dönemin Batı Medeniyeti’nin gelişmişliğini vurgularken, Anadolu’nun çıplak bozkırları, kırık dökük yapılar, yolcuların eski giysileri de gerçekçi bir biçimde anlatılmıştır.
Ömer F. Oyal’ı özenle işlenmiş, dünün mirasına tanıklık eden orijinal eserinden dolayı NDS Lisesi Edebiyat Ödülü jüri üyeleri adına kutlar, başarılarının devamını dilerim.
2018 ve 2019 yıllarını kapsayan değerlendirme döneminde Yönetmeliğimizde belirtildiği üzere, iki yıl içinde yayınlanmış eserleri okuduk. Sayı oldukça kabarıktı.
Jüri çalışmalarından edindiğimiz deneyim bizlere önümüzdeki yıllarda Türk Edebiyatından söz ederken farklı sözcüklerle, farklı tanımlamalar yapacağımızı gösteriyor.
Hızla yayılan Sosyal Medya gerçeğini incelemek, orada yazılanların evrimini yakından gözlemek gerekiyor. Öykü, roman gibi dallarda, gerek konu, gerek kurgu, gerek dil açısından Fanzin, alt Kitap gibi mecralarda yeni tomurcuklanmalar baş gösteriyor, ilerleyen yıllardaki gelişmelerin ayak seslerini duyar gibi oluyoruz.
Bakalım, risk alan, başına buyruk, yaratıcı, değişimden yana Y Kuşağı bizlere neler yazacaklar?
Bu sorunun yanıtını Mevsim Yenice’nin öykü kitabı Tekme Tokatlı Şehir Rehberi okuduğumuzda aldık. Mevsim Yenice genç ve öncü bir yazar olarak NDS Lisesi Edebiyat Ödülü Mansiyonuna layık görüldü.
Mevsim Yenice, Tekme Tokatlı Şehir Rehberi adlı eserinde yer alan öykülerin kurgularında ince bir hesaplamayla daha ilk cümlelerinden başlayan bir hareket, bir ses, bir renk ile bizleri sonuca götürebiliyor.
Kendi kuşağı dâhil, herkesi sarsan acılardan çekinmeden söz ederken, kahramanlarının beynini, incelikli üslubuyla kat kat açıyor, iç sesini yükseltmesine imkân tanıyor. Dünyayı farklı görenlerin gözünden, öyküye yeni bir soluk getiren, ironinin hâkim olduğu bir kara mizah örneği sunuyor.
Mevsim Yenice, edebiyatımıza yeni bir renk kattın, Seni NDS Lisesi Edebiyat Ödülü jürisi adına kutlar, başarılarının devamını dilerim.
Sevgili jüri arkadaşlarım, Mayda Saris, Yazgülü Aldoğan, Özlem Yüzak, Lizi Behmoaras, Emel Kefeli, Zeynep Sabuncu, Arzu Öztürkmen, Mine Haksal ve Mezunlar Derneği Başkanı Lale Murtezaoğlu, sizlere gönülden teşekkürlerimi sunarım.
Değerli misafirler, sizleri saygıyla selamlar, iyi akşamlar dilerim.